Bergpark Wilhelmshöhe

Vanaf het westelijke bordes voor het kasteel Wilhelmshöhe, dat tegenwoordig onderdak biedt aan musea zoals de beroemde Gemäldegalerie Alte Meister, ontvouwt zich een indrukwekkend uitzicht over het slotpark dat met zijn 240 hectare het grootste bergpark van Europa is en genomineerd is voor opname op de werelderfgoederenlijst van UNESCO. Het grasveld voor het kasteel is omzoomd met boomgroepen, solitaire bomen en een zuilenhal. Het grote bloemperk voor de trap van het kasteel herinnert aan het einde van de negentiende eeuw toen de keizerlijke familie elk jaar naar Wilhelmshöhe kwam om er de zomer door te brengen en dergelijke sierperken in Kassel ongekend populair waren.

Onder de zuidelijke vleugel van het kasteel ligt het “Tal der Flora” (dal van de flora), voorheen bekend als het “Elysium”, dat met name als de vele rododendrons in bloei staan een onvergetelijk aanzien biedt. In het daarnaast gelegen gedeelte met het voor 1790 aangelegde “Lac” (meer) en “Roseninsel” (rozeneiland) wordt de bloemenpracht voortgezet met een grote verscheidenheid aan rozen. Al aan het eind van de achttiende eeuw was Daniel August Schwarzkopf (1738 – 1817), die als hoofdtuinier in dienst was bij de landgraaf, hier begonnen met het kweken van rozen, waaronder de beroemde “Perle von Weißenstein”.

Achter het grasveld ligt in de middenas van het park de door een ronde tempel uit 1817 geflankeerde fonteinvijver, waaruit als afsluiting van de waterwerken een bijna 50 meter hoge fontein omhoog spuit. Vervolgens loopt het landschapspark helling op. Het is hier dicht beplant met bomen, met een open plek daartussen waarin de barokke Plutogrot te zien is. Bovenaan de helling bevindt zich het achthoekige kasteel met kunstmatige grotten, een waterval en de metershoge Herculesfiguur, die inmiddels het symbool van Kassel is geworden. In het zuidelijk deel van het park staat de Löwenburg, de gotische ridderburcht die landgraaf Wilhelm IX liet bouwen als plek waar hij zich terug kon trekken en waar hij later begraven wilde worden.

De aanzet tot het huidige park werd gegeven door de plannen die landgraaf Karl (1654 – 1730) had om het oude jachtslot dat hier lag te vervangen door een kasteel met park, zoals hij ze in Italië had gezien. Hiervoor liet hij Giovanni Francesco Guerniero (1665 – 1745) uit Rome overkomen. Guerniero ontwierp een achthoekig kasteel met daaronder een imposante waterval met wateroppervlakten, waarvan tot 1717 alleen maar het bovenste deel voltooid werd.

Vanaf de top van dit achthoekige kasteel heeft men een indrukwekkend uitzicht over het park. Daarbij wordt vooral het typerende element van het barokke ontwerp zichtbaar: de alles dominerende centrale waterloop, aangelegd door een met heggen afgegrensd bos. De kunstmatige grotten onder het achthoekige gebouw vormen het startpunt voor de waterval die tegen een mythologische achtergrond is geplaatst: in het bovenste waterplateau is onder een rotspartij deels het hoofd zichtbaar van de door Hercules verslagen reus Antaeus die een straal water naar zijn bedwinger spuugt. Aan de zijkanten kondigen een faun en een centaur met hun hoorns op waterdruk nog net zoals 300 jaar geleden het begin aan van het waterspektakel dat tweemaal per week wordt opgevoerd.

De barokke waterval eindigt in de grot en het waterbekken van Neptunus. Vanaf hier tot voorbij het 200 meter lager gelegen kasteel ligt het later aangelegde landschapspark met zijn karakteristieke, schijnbaar natuurlijke rotspartijen en planten. Een uitgebreid stelsel van kronkelwegen voert door dit park en biedt steeds weer een ander uitzicht op de verschillende elementen. Aan de randen gaat het park, dat niet met muren of hekken is afgezet, geleidelijk over in het omliggende landschap. Een vormgevingselement dat alle delen met elkaar verbindt, is het water dat – in contrast met de strakke barokke middenas – grillig door de zijgedeeltes van het park stroomt en met name bij de kunstmatige ruïne van een Romeins aquaduct een zeer spectaculair effect heeft.

Nadat de regeerperiode van landgraaf Wilhelm IX (1743 – 1821) in 1785 aanbrak, gaf hij de opdracht de tuin om te vormen tot landschapstuin en het park uit te breiden. Hij liet de romantische beelden en gebouwtjes die zijn vader Friedrich II sinds 1760 aan beide kanten van het grasveld voor het kasteel had laten aanbrengen grotendeels weghalen. Van de tuinarchitectonische invloeden van landgraaf Friedrich, die tot de “Anglo-Chinese” stijl worden gerekend, zijn naast veel exotische planten, een aantal kleinere gebouwen bewaard gebleven, waaronder de piramide, het grafmonument voor Vergilius en de tempel van Mercurius. Ten zuiden van het kasteel was een Chinees dorp, Mulang genaamd, aangelegd, waarvan de huisjes en een kleine pagode grotendeels behouden zijn. Deze objecten die Friedrich had laten aanbrengen, zijn in de hervormingsplannen van Wilhelm IX opgenomen en ingepast.

Hoofdtuinier Schwarzkopf verwoordde de visie van de ontwerper als volgt: “Alles wat gebouwd wordt, harmonieert met de omgeving en is opgetrokken in een heroïsche en grootse stijl”. Dat moest ook tot uiting komen in het na 1785 nieuw gebouwde kasteel, dat door de architect Heinrich Christoph Jussow (1754 – 1825) met imposante zuilen, gevels en een koepel in een zeer monumentale stijl werd ontworpen. In 1798, het jaar waarin de gebroeders Jacob en Wilhelm Grimm naar Kassel kwamen, werd de naam “Weißenstein”, de oude naam voor het kasteel en het park, verruild voor “Wilhelmshöhe”.

Bij de laatste uitbreiding aan de noordkant van het park ontstonden omstreeks 1830 de “Neue Wasserfall” (nieuwe waterval) en een door hoofdtuinier Wilhelm Hentze (1793 – 1874) ontworpen gedeelte dat hij aantrekkelijk wist vorm te geven, in harmonie met het omringende landschap.

Text: Gerd Fenner

 

Adres:
Bergpark Wilhelmshöhe
Schlosspark 3
34131 Kassel
Visitor Centre „Im Alten Stationsgebäude“ (Old Station Building, at the bottom of the Bergparks)

Tel.: 0561-3163721
Email: besucherzentrum@museum-kassel.de
Website: www.museum-kassel.de

Eigendom van: Museumslandschaft Hessen Kassel mhk

Openingstijden:
Het hele jaar geopend
Infocentrum: zomer 09.30 – 17.30, winter 09.30 -16.30

Toegangsprijs: Vrij

Evenementen:
Water games 1. mei – 3. Oktober.
Woensdad, zondag, feestdag: 14.30.

Rondleidingen up deze dagen: 14:00, Begin bij het Herkules memorial
Verlichte water games: juni – september, eerste zondag van de maand

Toeristische informatie:

• Shop: In het museum
• Café / Restaurant: ja
• WC: ja
• Parkeren: Infocentrum
• Zitbanken in het park: ja
• Gemiddelde duur van het bezoek: 2-4 uur
• De hoofdpaden zijn toegankelijk voor personen met een beperking. Maar veel steile paden!
• Honden an de leiband, aub.