De basis voor het kloostercomplex is gelegd in 1104 met de komst van Ailbertus van Anthoing, leraar in de letteren aan de schiftschool te Doornik. Vanwege de aanwezigheid van bronnen en hout als bouwmateriaal vestigde hij zich in de omgeving van Kerkrade om een contemplatief en religieus leven te lijden en armenhulp te beoefenen. Hij stichtte hier de abdij van reguliere kanunniken van Sint Augustinus.
Eeuwenlang hebben deze Augustijnen koorheren van Rolduc grote invloed uitgeoefend op het godsdienstige en culturele leven van de streek en hebben zij bijgedragen tot de economische en sociale ontwikkeling ervan. Zij waren de eersten die de kolenwinning grootscheeps ter hand namen, schachten bouwden, wegen aanlegden, en kanalen en waterafvoeren groeven.
De abdij werd tijdens de Franse revolutie opgeheven. Na velen verwikkelingen kwam het abdijcomplex in 1839 in handen van het bisdom Roermond. In 1843 werd er een internaatschool gevestigd. Thans zijn er een streekschool en priesteropleiding en een congrescentrum in de gebouwen ondergebracht.
In de Oostvleugel van het complex bevindt zich een prachtige rococo–bibliotheek, gebouwd door architect Joseph Moretti uit Aken. Rolduc is het grootste behouden gebleven kloostercomplex in Nederland. Sinds 1971 worden er restauratie werkzaamheden uitgevoerd onder leiding van professor Stassen.
Rondom de gebouwen ligt het Bosquet Rolduc bestaande aan de noordkant van het kloostercomplex uit een viertal terrasvormige aflopende vijvers die waarschijnlijk altijd als visvijvers hebben dienstgedaan en niet als decoratieve cascades zijn aangelegd. Ook delen van de overige aanleg zullen een overwegend nutsaspect hebben gehad, met boomgaarden en moestuinen. De huidige situatie is in grote lijnen onveranderd. In het gehele complex is de harmonie van het kloosterleven tussen gebouwen en tuinen/parken nog op een authentieke manier te beleven.